علم ساختارشناسی

 علم ساختار شناسی
        حجت الاسلام عبدی                                         

اجزاء علم

برای شروع باید از علم شناسی شروع کنیم.

اجزاء علم غیر از اینکه دارای مسائل وقضایایی است. و دارای مبادی تصوری وتصدیقی وموضوعات است. مجموعه ای از روابط بین قضایای علم ومبادی علم با قضایا وهمچنین اصول حاکم بر تنوع موضوعات علم را نیز در بردارد.

خیلی جا دارد که مناطقه به غیر از اینکه مساله قضیه و مبادی وموضوع را بحث می کند.اجزای محتوایی وصورت علم وکیفیت چینش را بررسی کنیم.

در علم نحو مجموعه از قضایا داریم.اینها یک تقدم وتاخرهایی دارد.مثلا در مرفوعات از ابتدا شروع می شود.اینکه شما ابواب وفصول ومقدمات و... درست می شود چه اغراضی را دنبال می نموده است؟!

نظم منطقی حاکم بر اینها که تمثل آن در فصول و... است جزء دیگر علم است.البته اشاره می کنیم گه ساختار علم با ساختار کتاب عموم وخصوص من وجه است.

در صرف هم همین است شما تا میزان صرفی را نیاموزید وارد بحث فعل نمی شوید.و...!

در مقابل علم منطق یک منطق علم داریم ونیز علم منطقی داریم.علمی که با قواعد منطق کارکرده است.

ما با منطق علم سروکار داریم که مبحثی بر بحث دیگر مقدم شده است.

عوامل پیدایش تنوع قضایای علم

1.    غرض اصلی علم

2.    غرض فرعی علم

3.    شیوه های آموزشی علم ومهارت آفرینی

4.    شیوه های پژوهشی علم

5.    جانب کاربردی

6.    توافق اندیشمندان یک علم

7.    ترتب استدلالی

8.    حساسیت های مقطعی در برهه زمان

9.    اقتضاهای خارجی

10.علل غیر منضبط

خود علوم هم تنوع پذیری یکسانی ندارند. هرچه علم تکثر بیشتری داشته باشد تنوع بیشتری خواهد داشت.

تعریف ساختار شناسی

« بررسی علل تنوع قضایای یک علم وبحث از نظم منطقی وتحلیل روابط انواع قضایا ومبادی انها را ساختار شناسی علم می گوییم.»

   ساختار شناسی علم با ساختار شناسی تدوین(کتاب) چیست؟!

هردو یک غرض دارند ولی در بسیاری از موارد وقتی اندیشمندان به ساختار شناسی علم اشاره نکردند ما گریزی نداریم که از ساختارهای نوشتاری به ساختارهای علمی گریز بزنیم.

اهمیت ساختارشناسی به نحو عام

1-   قضایای علم براساس ضابط موضوعی یا غرض یا اعتباری از هم جدا شوند. پس مدیریت علمی پیدا می کنیم.

ساختار شناسی مانند اصطلاحات هستند که اگر نباشند میز علوم از بین خواهند رفت.

2-   دستیابی به قضایای اساسی ومبنایی تر است.کسی که ساختار دارد می تواند هم فقیه باشد وهم مفسر باشد.

3-   توان الحاق محققین به قضایای جدید بیشتر است.آمار به قضایای علمی پیدا کنیم.

4-   روش شناسی تحقیق کمک می کند.

5-   آموزش را منطقی تر می کند.

6-   مکررات را حذف می کند.

7-   دستگاه منظم دانش را در فرایند تولید قضایای به نحو نظام وار ایجاد می کند.

8-   ارتباط قضایای علم با دانش های بیرونی روشن می شود.

9-   هویت وماهیت علم را واضح تر می کند.اگر ساختار را بفهمیم ماهیت علم را بهتر

10-     بهینه سازی فضای اجرایی است.چرا طلبه های ما با اینکه همان موادی که یک دانشجوی حقوق مشغول خواندن است نمی توانند با متن جامعه در ارتباط باشند؟! حتی عمیق تر وفنی تر می خوانند. چون یک دانشجو با ساختار حقوق بین الملل حقوق خصوصی وعمومی وحقوق خانواده توانسته با جامعه خود ارتباط برقرار کند ولی با ساختار ایقاع وعقود واحکام نمی توان با متن جامعه برقرار کرد...

اندیشمند موسس کسی است که ساختارهای همه علوم اسلامی را به نحو وجدانی در یافته باشد. لذا باید یک شبکه منظم علمی برای خود ایجاد کرده باشد.

اغراض ساختارشناسی

ساختار شناسی:

1-   گاهی به نحو ماهوی است یعنی روی خود علم می خواهیم بررسی کنیم.

2-   گاهی عمل مند واجراگرا هستیم. در هدایه ساختاری با شکل اسم وفعل وحرف است. این ساختار به علم صرف نزدیک است.لذا باید با ساختار اعرابی جلو برویم.لذا ابن مالک ساختاری که ارائه می دهد عملیات تر وغرض نحو نزدیک تر است. یک ساختار کاربردی هم بحث مغنی است که چگونه یک مفسر از ادات بهره می گیرد.

3-   گاهی به نحو تاثیرات محیطی هم هست.مثلا عوامل ملامحسن یک نحو فلسفی است.

4-   گاهی ساختار شناسی مقارنی است. مثل فلسفه اسلامی با فلسفه غربی را باهم مقایسه کنیم.

البته باید این را باید بگوییم که خود علوم هم گاها اقتضا دارند که با یک ساختار شناسی خاص را جذب کنند مثلا علوم آلی با ساختار کاربردی علوم اعتباری با ساختارشناسی کاربردی هماهنگ است.

سرفصل هایی که باید در علم ساختارشناسی به آن بپردازیم:

·       شناخت ساختارشناسی علم

·       تنوع قضایا علم

·       عوامل پیدایش تنوع

·       تنوع پذیری قضایای علم

·       تعریف ساختارشناسی

·       رابطه ساختار علم با ساختار تدوین نوشتاری

·       امور غیر منضبط در ساختارشناسی

·       ضرورت واهمیت ساختارشناسی

·       اغراض ساختارشناسی

·       نوع ساختارشناسی در علوم آلی